این روزها نگاه ها به ترکیه و به روز انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه در تاریخ 14 می (24 اردیبهشت) دوخته شده.
انتخاباتی که بار دیگر رجب طیب اردوعان یک طرف اصلی اون هست و در مقابل رجب طیب اردوعان سه نامزد دیگر وجود دارن که مهم‌ترین اون ها کمال کیلیچدار اوعلو هستش.
طبق اعلامیه کمیسیون عالی انتخابات که بر روند رأی‌گیری نظارت می‌کنه، نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری که پس از بررسی پرونده اون ها از سوی این کمیسیون پذیرفته شدن، (رجب طیب اردوغان) نامزد ائتلاف (جمهور) (کمال کیلیچدار اوعلو) نامزد ائتلاف (ملت)، (محرم اینجه) رئیس حزب (مملکت) و نامزد چهارم (سنان اوعان) نامزد ائتلاف (آتا) هستن.
در همین حال این روزها در ترکیه در هر شهر و استانی نمایندگان احزاب، نامزدهای ریاست جمهوری و پارلمانی اقدام به برپایی میتینگ‌های انتخاباتی می‌کنن.
اما در خصوص انتخابات، علی‌رغم تعدد نامزدهای ریاست‌جمهوری، رقابت میان رجب طیب اردوعان و کمال کیلیچدار اوعلو متمرکز شده.
برگزاری انتخابات چگونه خواهد بود؟
انتخابات پیش رو دومین انتخاباتی است که بر اساس اصلاحات قانون اساسی در سال 2017 برگزار میشه، در رفراندومی که سیستم پارلمانی رو به ریاستی تغییر داد و یک سال بعد در سال 2018 اولین انتخابات بر اساس سیستم ریاستی برگزار شد و رجب طیب اردوعان هم تونست بیش از 52 درصد آراء رو به دست بیاره.
این بار نیز قراره انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی در یک روز برگزار بشه.
در روز انتخابات نیز رأی دهندگان دو برگه رأی به صندوق خواهند انداخت، اولی اسامی نامزدهای ریاست‌جمهوری و دیگری اسامی احزاب پارلمانی و ائتلاف‌ها و مستقلین هست. همچنین در هر استانی تعرفه‌های مختلفی بر حسب ائتلاف‌ها و احزاب و اسامی مستقلین چاپ خواهد شد.
طبق سیستم جدید ریاستی، انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی هر پنج سال یک بار برگزار میشه.
ساز و کار انتخاباتی
طبق قانون ترکیه، در انتخابات ریاست‌جمهوری فرد برنده باید بیش از 50 درصد آراء رو از آن خودش کنه و اگر هیچ کدام از رقبا نتونن این میزان رأی رو به دست بیارن، انتخابات به دور دوم کشیده میشه، اما انتخابات پارلمانی فقط یک دور برگزار میشه.
طبق قرعه‌کشی کمیسیون عالی انتخابات، اسامی نامزدهای ریاست‌جمهوری بر روی برگه رأی از چپ به راست، ابتدا رجب طیب اردوعان، دوم محرم اینجه، سوم کمال کیلیچدار اوعلو و چهارم نیز سینان اوعان درج شده.
احزاب شرکت کننده در انتخابات پارلمانی
طبق اعلام کمیسیون عالی انتخابات، انتخابات پارلمانی با حضور 24 حزب سیاسی و 151 نامزد مستقل برگزار میشه، در حالی که پیش از این تعداد احزاب پارلمانی واجد شرایط شرکت در این انتخابات رو 36 احزاب اعلام کرده بود. اما فهرست‌های مشترک، ائتلاف‌ها و برخی احزاب که به نمایندگی از احزاب دیگر و در فهرست‌های اونها در انتخابات شرکت می‌کنن، این تعداد رو به 24 حزب کاهش داد.
حوزه‌های انتخابیه نیز به 87 حوزه شامل 81 استان ترکیه تقسیم میشن، علاوه بر اون برخی استان‌ها به چندین حوزه تقسیم میشن، مانند استانبول، آنکارا و ازمیر که به سه حوزه تقسیم میشن.
تعداد رأی دهندگان و صندوق‌های رأی
احمد ینر، رئیس اداره عالی انتخابات، چند روز پیش اعلام کرد که تعداد افراد واجد شرایط شرکت در انتخابات آتی به 64 میلیون و 113 هزار و 941 رأی دهنده رسیده که از این تعداد 4 میلیون و 904 هزار و 672 شهروند برای اولین بار حق شرکت در انتخابات رو دارن.
به گفته او تعداد رای دهندگان در داخل ترکیه 60 میلیون و 697 هزار و 843 نفر و مابقی رای دهندگان خارج از کشور هستن.
همچنین 191884 صندوق رأی در داخل ترکیه و 5040 صندوق نیز در خارج از این کشور در نظر گرفته شده. 6215 رأی دهنده هم میتونن در 421 صندوق سیار رأی خودشون رو به صندوق بیاندازن.
زمان اعلام نتایج
اما در خصوص اعلام نتایج، کمیسیون عالی انتخابات تا اواخر شامگاه روز انتخابات (14 می) اجازه درز هیچ اطلاعاتی از نتایج رو نمیده و پس از اون رسانه‌ها میتونن به تدریج نتایج رو اعلام کنن و تا نیمه شب 15 می کمیسیون عالی انتخابات نتایج اولیه رو به تدریج اعلام می‌کنه.
پس از اعلام نتایج، احزاب و نامزدها میتونن اعتراضات خودشون رو اعلام کنن و پس از بررسی شکایت‌ها، نتیجه نهایی در عرض دو هفته اعلام میشه.
در صورتی هم که هیچ یک از نامزدهای ریاست‌جمهوری حائز اکثریت آراء نشن، انتخابات به مرحله دوم کشیده خواهد شد که بعد از دو هفته در تاریخ 28 می برگزار میشه.
کارهای ممنوع در روز انتخابات
در این روز خرید و فروش و ارائه مشروبات الکلی از ساعت 6 صبح 14 می تا ساعت 24 روز انتخابات ممنوع هست و همچنین طی این مدت حمل سلاح در شهرها، روستاها و شهرستانها ممنوع هستش، البته به استثنای نیروهای امنیتی و پلیس.
شورای عالی انتخابات ترکیه اعلام کرده که در 14 می فعالیت کافه ها ، رستوران ها و اماکن عمومی نیز ممنوع هستن.
رسانه ها از ساعت 18 تا 21 تنها میتونن بیانیه های تبلیغاتی شورای عالی انتخابات رو منتشر کنن و بعد از ساعت 21 همه شبکه ها میتونن برنامه های عادی خودشون رو پخش کنن.
انتخاباتی که بار دیگر رجب طیب اردوعان یک طرف اصلی اون هست و در مقابل رجب طیب اردوعان سه نامزد دیگر وجود دارن که مهم‌ترین اون ها کمال کیلیچدار اوعلو هستش.
طبق اعلامیه کمیسیون عالی انتخابات که بر روند رأی‌گیری نظارت می‌کنه، نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری که پس از بررسی پرونده اون ها از سوی این کمیسیون پذیرفته شدن، (رجب طیب اردوغان) نامزد ائتلاف (جمهور) (کمال کیلیچدار اوعلو) نامزد ائتلاف (ملت)، (محرم اینجه) رئیس حزب (مملکت) و نامزد چهارم (سنان اوعان) نامزد ائتلاف (آتا) هستن.
در همین حال این روزها در ترکیه در هر شهر و استانی نمایندگان احزاب، نامزدهای ریاست جمهوری و پارلمانی اقدام به برپایی میتینگ‌های انتخاباتی می‌کنن.
اما در خصوص انتخابات، علی‌رغم تعدد نامزدهای ریاست‌جمهوری، رقابت میان رجب طیب اردوعان و کمال کیلیچدار اوعلو متمرکز شده.
برگزاری انتخابات چگونه خواهد بود؟
انتخابات پیش رو دومین انتخاباتی است که بر اساس اصلاحات قانون اساسی در سال 2017 برگزار میشه، در رفراندومی که سیستم پارلمانی رو به ریاستی تغییر داد و یک سال بعد در سال 2018 اولین انتخابات بر اساس سیستم ریاستی برگزار شد و رجب طیب اردوعان هم تونست بیش از 52 درصد آراء رو به دست بیاره.
این بار نیز قراره انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی در یک روز برگزار بشه.
در روز انتخابات نیز رأی دهندگان دو برگه رأی به صندوق خواهند انداخت، اولی اسامی نامزدهای ریاست‌جمهوری و دیگری اسامی احزاب پارلمانی و ائتلاف‌ها و مستقلین هست. همچنین در هر استانی تعرفه‌های مختلفی بر حسب ائتلاف‌ها و احزاب و اسامی مستقلین چاپ خواهد شد.
طبق سیستم جدید ریاستی، انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی هر پنج سال یک بار برگزار میشه.
ساز و کار انتخاباتی
طبق قانون ترکیه، در انتخابات ریاست‌جمهوری فرد برنده باید بیش از 50 درصد آراء رو از آن خودش کنه و اگر هیچ کدام از رقبا نتونن این میزان رأی رو به دست بیارن، انتخابات به دور دوم کشیده میشه، اما انتخابات پارلمانی فقط یک دور برگزار میشه.
طبق قرعه‌کشی کمیسیون عالی انتخابات، اسامی نامزدهای ریاست‌جمهوری بر روی برگه رأی از چپ به راست، ابتدا رجب طیب اردوعان، دوم محرم اینجه، سوم کمال کیلیچدار اوعلو و چهارم نیز سینان اوعان درج شده.
احزاب شرکت کننده در انتخابات پارلمانی
طبق اعلام کمیسیون عالی انتخابات، انتخابات پارلمانی با حضور 24 حزب سیاسی و 151 نامزد مستقل برگزار میشه، در حالی که پیش از این تعداد احزاب پارلمانی واجد شرایط شرکت در این انتخابات رو 36 احزاب اعلام کرده بود. اما فهرست‌های مشترک، ائتلاف‌ها و برخی احزاب که به نمایندگی از احزاب دیگر و در فهرست‌های اونها در انتخابات شرکت می‌کنن، این تعداد رو به 24 حزب کاهش داد.
حوزه‌های انتخابیه نیز به 87 حوزه شامل 81 استان ترکیه تقسیم میشن، علاوه بر اون برخی استان‌ها به چندین حوزه تقسیم میشن، مانند استانبول، آنکارا و ازمیر که به سه حوزه تقسیم میشن.
تعداد رأی دهندگان و صندوق‌های رأی
احمد ینر، رئیس اداره عالی انتخابات، چند روز پیش اعلام کرد که تعداد افراد واجد شرایط شرکت در انتخابات آتی به 64 میلیون و 113 هزار و 941 رأی دهنده رسیده که از این تعداد 4 میلیون و 904 هزار و 672 شهروند برای اولین بار حق شرکت در انتخابات رو دارن.
به گفته او تعداد رای دهندگان در داخل ترکیه 60 میلیون و 697 هزار و 843 نفر و مابقی رای دهندگان خارج از کشور هستن.
همچنین 191884 صندوق رأی در داخل ترکیه و 5040 صندوق نیز در خارج از این کشور در نظر گرفته شده. 6215 رأی دهنده هم میتونن در 421 صندوق سیار رأی خودشون رو به صندوق بیاندازن.
زمان اعلام نتایج
اما در خصوص اعلام نتایج، کمیسیون عالی انتخابات تا اواخر شامگاه روز انتخابات (14 می) اجازه درز هیچ اطلاعاتی از نتایج رو نمیده و پس از اون رسانه‌ها میتونن به تدریج نتایج رو اعلام کنن و تا نیمه شب 15 می کمیسیون عالی انتخابات نتایج اولیه رو به تدریج اعلام می‌کنه.
پس از اعلام نتایج، احزاب و نامزدها میتونن اعتراضات خودشون رو اعلام کنن و پس از بررسی شکایت‌ها، نتیجه نهایی در عرض دو هفته اعلام میشه.
در صورتی هم که هیچ یک از نامزدهای ریاست‌جمهوری حائز اکثریت آراء نشن، انتخابات به مرحله دوم کشیده خواهد شد که بعد از دو هفته در تاریخ 28 می برگزار میشه.
کارهای ممنوع در روز انتخابات
در این روز خرید و فروش و ارائه مشروبات الکلی از ساعت 6 صبح 14 می تا ساعت 24 روز انتخابات ممنوع هست و همچنین طی این مدت حمل سلاح در شهرها، روستاها و شهرستانها ممنوع هستش، البته به استثنای نیروهای امنیتی و پلیس.
شورای عالی انتخابات ترکیه اعلام کرده که در 14 می فعالیت کافه ها ، رستوران ها و اماکن عمومی نیز ممنوع هستن.
رسانه ها از ساعت 18 تا 21 تنها میتونن بیانیه های تبلیغاتی شورای عالی انتخابات رو منتشر کنن و بعد از ساعت 21 همه شبکه ها میتونن برنامه های عادی خودشون رو پخش کنن.