واحد پول ملی کشور ترکیه ، لیر ترکیه هستش که با علامت اختصاری TRY شناخته میشه. همچنین علامت اختصاری YTL به لیر جدید ترکیه و TRL به لیر قدیم اشاره میکنه. لیر جدید ترکیه از سال 2005 جایگزین لیر قدیم شد که با حذف صفر ها، از اسکناس های میلیونی و قیمت های عجیب و غریب جلوگیری کرد.
اما علامت TL هم در بعضی از فروشگاه ها و مراکز ترکیه به همان لیر جدید ترکیه اشاره می کنه. TL یا تله یک سمبل قدیمیست که حتی در بانک ها، صرافی و دستگاه های کارتخوان هم استفاده میشه.
در حال حاضر اسکناس های 5، 10، 20، 50، 100 و 200 لیری موجودن. هرکدوم از این اسکناس ها رنگ و ظاهر متفاوتی دارن.
واحد پول کمتر از لیر کروش هست که هر 100 کروش یک لیر هست. سکه های کروش در واحد های 1. 5. 10. 25. 50 لیری هستن و البته هنوز هم سکه های یک لیری در بازار هستن که از اعتبار نیفتادن.
تاریخچه لیر
لیر اولین بار در ژانویه 1843 به دستور عبدالمجید یکم ضرب شد. و سکه های عثمانی لقب لیر زرد داشتن.
اولین نسخه اسکناس های لیر در سال 1927 چاپ و عرضه شدن. در این سال اسکناس های یک لیره ای، با رنگ سبز زیتونی و تصاویر ساختمان مجلس، قلعه آنکارا و ساختمان سابق نخست وزیری تزئین شده بود.
همچنین اسکناس پنج لیره ای با رنگ آبی تیره و تصاویر قلعه آنکارا و ساختمان مجلس همچین یک بزقورت در سمت روبرو و همچنین تصویر آق کؤپرو در پشت اسکناس طراحی و چاپ شده بود.
اسکناس های ده لیره ای نیز در همان سال با رنگ افلاطونی و تصاویری از قلعه آنکارا و یک بزقورت در سمت روبرو و تصویر قلعه آنکارا در پشت اون به تصویر کشده شده بود.
از دیگر نمادهایی که در این سال بر روی لیر چاپ شده بود تصویر مصطفی کمال آتاتورک، افیون کاراهیسار و... بوده.
بزکورت چیست
بزکورت، یک گرگ خاکستریست که بعنوان نماد تورک ها شناخته میشه. نماد بزکورت به داستان گرگی اشاره میکنه که تن به اسارت نداده و مرگ رو شایسته تر از اسارت میدونه.
قلعه آنکارا
همچنین قلعه آنکارا یکی از جاذبه های تاریخی کشور ترکیه هست که نماد پایتخت این کشور بوده و بر فراز تپه ای صخره ای با دامنه های شیب دار بنا شده. این قلعه قدمت بسیار بالایی داره که حتی برخی قدمت اون رو به امپراطوری روم و قبل از میلاد مسیح نسبت میدن. که قرن ها به عنوان پایگاه ارتش، محل نگهداری مهمات و جایگاه دیده بانی مورد استفاده بوده.
نسخه دوم لیر
نسخه دوم لیر در سال 1937 چاپ گردید و تا سال 1942 اعتبار داشت. این اسکناس ها از تصاویری مانند تصویر عصمت اینونو (ژنرال ارتش، نخست وزیر و دومین رئیس جمهور ترکیه) ، بنای یادبود پیروزی (در آنکارا) ، بزآنگورا (Ankara keçisi ، یک نژاد بز اهلی ترکیه که از موی اون جهت تهیه موهر استفاده میشه)، بنای یادبود امنیتی (Güvenlik Anıtı)، نمایی از تنگه بسفر (Boğaziçi'nden bir görünüm) و... استفاده می شد.
نسخه سوم لیر
نسخه سوم اسکناس های لیر در سال 1942 به چاپ رسید و تا سال 1947 اعتبار داشت. بر روی این اسکناس ها تصاویر عصمت اینونو، مرکز اجتماع آنکارا ( خانه مردم ، Ankara Halkevi) ، سه زن روستایی ترک با لباس های محلی، بز آنگورا ، دختری که یک خوشه انگور در دست داره (Üzüm salkımı tutan kız) ، دانش آموزان مدرسه هنر آنکارا (Ankara Sanat Okulu'nda uygulamalı ders yapan öğrenciler) و گروهی از پیشاهنگان (İzciler) استفاده می شده.
در سال های 1948، 1952، 1966، 1979 ، 2005 و 2009 نیز نسخه های دیگری از لیر به چاپ رسید.
لیر قدیمی ترکیه خیلی کم پیدا میشه و افرادی بسیار کمی وجود دارن اسکناس ها و سکه های صد سال پیش رو در اختیار داشته باشن. اما بهرحال افرادی که در ده های اخیر سفر به ترکیه داشتن، ممکنه برای سفرهای بعدی یا بعنوان یادگاری اسکناس ها و سکه های لیر رو در منزل خود نگهداری کرده باشن. بنابراین سوالات زیادی در مورد ارزش کنونی این اسکناس ها پس از حذف صفر از پول ملی ترکیه پیش میاد.
در حال حاضر پول قدیم ترکیه و اسکناس های قدیمی ارزش بسیار بالایی دارن و این اسکناس ها با مبلغ چند برابری در بازار خرید و فروش میشن. همچنین بسیاری از کلکسیونرها و افرادی که به جمع آوری سکه و اسکناس های قدیمی علاقه مندن، هم خریدار لیر قدیمی هستن . اما بهرحال میزان قدمت در ارزش واقعی این پول تاثیر گذاره. و نباید توقع داشته باشین اسکناسی که 30 یا 40 سال قدمت داره ارزش میلیونی داشته باشه اما بهرحال برای نگهداری کلکسیونی خریداری میشه.